Wpływ stresu w ciąży na poród i rozwój dziecka

Jaki wpływ ma stres w ciąży ? Stres towarzyszy nam na co dzień i na ogół nasze organizmy dobrze sobie z nim radzą. Jednak przewlekły stres prowadzi do wielu zaburzeń i chorób. Silny, częsty lub długotrwały stres w czasie ciąży może zaburzyć zarówno przebieg ciąży, przebieg porodu jak i rozwój dziecka.

Kobieta w ciąży poddawana jest licznym badaniom i w zasadzie przez całe 9 miesięcy zmiany zachodzące w jej ciele jak również rozwój dziecka są kontrolowane przez lekarzy. Natomiast jej stan psychiczny nie jest monitorowany, a zgłaszane lęki, wysoki poziom stresu czy niepokoju zazwyczaj są traktowane w sposób pobłażliwy. Najczęściej nie zostają podjęte żadne kroki, które poprawiłyby samopoczucie przyszłej matki. Tymczasem to właśnie szybkie rozpoznanie i uchwycenie tych problemów powinny należeć do jednych z najważniejszych zadań.

Wpływ stresu w ciąży na dziecko

Liczne badania wykazały, że u kobiet narażonych na silny stres psychiczny, przewlekły lęk lub depresję w czasie ciąży może dojść do przedwczesnej czynności skurczowej prowadzącej do porodu, a ich potomstwo może wykazywać trudności lub opóźnienia na wczesnym etapie rozwoju psychoruchowego oraz problemy w zakresie socjalizacji i kształtowania charakteru w późniejszym czasie.

Płód w znacznym stopniu odbiera wszystkie nastroje matki poprzez przenikające z jej krwi hormony. Jeżeli jest zadowolona i radosna dziecko również jest spokojne, natomiast stres, zdenerwowanie wpływają na dziecko negatywnie. Często powodują zwiększoną nerwowość i płaczliwość u dziecka po narodzinach. Sytuacje stresowe, lęki, depresja mogą wywołać apatię, brak apetytu, niedożywienie, a także częste infekcje u matki, co może skutkować zbyt małym przyrostem masy ciała dziecka. W ciąży zdecydowanie, w miarę możliwości, powinno się unikać sytuacji stresowych. Już sam lęk i niepokój o prawidłowy przebieg ciąży oraz rozwój i zdrowie dziecka powodują przewlekły stres.

Bardzo niepożądanym skutkiem stresu w okresie ciąży może być wzrost ciśnienia tętniczego krwi, który wiąże się z ryzykiem przedwczesnego odklejenia się łożyska. Bardzo niekorzystny jest stres w pierwszym trymestrze ciąży, kiedy u dziecka kształtują się poszczególne narządy.

Hormon stresu, kortyzol, którego duże stężenie może spowodować wady rozwojowe płodu, jest wytwarzany w naszym organizmie pod wpływem stresu. W niektórych przypadkach bardzo silne przeżycia emocjonalne mogą stać się przyczyną wady układu nerwowego czy wady serca.

Stres a poród

Stan psychologiczny matki ma wpływ nie tylko na rozwój dziecka, ale też na to jak będzie przebiegać poród. Hormonalny mechanizm porodu jest skomplikowanym procesem, w którym najważniejszą rolę odgrywają dwie substancje: oksytocyna i adrenalina. Optymalną jest sytuacja kiedy w ciele kobiety jest jak najwięcej naturalnej oksytocyny, a jak najmniej adrenaliny. Oksytocyna („hormon miłości”) wytwarzana w warunkach spokoju, relaksu, poczucia bezpieczeństwa, intymności, bliskości jest niezbędna, aby poród mógł postępować. Adrenalina i kortyzol („hormony stresu”) pojawiające się w ciele, gdy odbieramy jakąś sytuacje jako zagrażającą, gdy odczuwamy niepokój, lęk i stres. Powodują one, że nasze ciało się napina, uwaga koncentruje, przygotowujemy się do odparcia ataku. Poczucie miłości, bliskości, bezpieczeństwa sprawia, że oksytocyna zalewa nasz organizm, jednak z drugiej strony lęk, niepokój, stres, obawa przed oceną sprawiają, że zamiast oksytocyny w naszym ciele pojawia się adrenalina i kortyzol, które znoszą działanie hormonu miłości. Taka sytuacja spowoduje, że znacznie mniej sprawnie przebiegać będzie akcja porodowa.

Depresja w ciąży i strach przed porodem

Ciąża to czas, w którym kobieta jest szczególnie podatna na depresje oraz pojawienie się trudności natury psychologicznej. Kobiety z depresją znacznie ciężej przechodzą przez poród. Ich brak wewnętrznej energii, wiary we własne siły i trudności z odczuwaniem pozytywnych emocji mogą skutecznie utrudnić cały przebieg akcji porodowej.

Coraz częściej spotkać się możemy z zaburzeniem zwanym tokofobią będącym panicznym lękiem przed porodem. Inną grupą trudności psychologicznych, które mogą wystąpić w ciąży, odnowić się bądź pogłębić, są zaburzenia lękowe oraz zaburzenia afektywne dwubiegunowe. Stany te bezwzględnie wymagają opieki specjalisty z zakresu zdrowia psychicznego oraz podjęcia terapii jeśli pojawi się taka konieczność.

Jak opanować stres?

Istnieje wiele różnych sposobów pozwalających samemu zminimalizować stres. Najważniejszym z nich jest pozytywne myślenie i odpowiednia ilość odpoczynku i snu. Z pewnością pomocna w zrelaksowaniu się może okazać się lekka aktywność fizyczna i spędzanie czasu na świeżym powietrzu. Jeżeli jednak, wszystkie zastosowane sposoby nie zadziałają, należy zgłosić się na konsultację do psychologa bądź psychoterapeuty. Warto też skorzystać z usług lokalnej szkoły rodzenia bądź grup wsparcia dla ciężarnych. Znane są również techniki relaksacyjne, które można wykonywać samemu oraz terapie obniżające poziom stresu jak na przykład Terapia A. Tomatisa znana jako łagodna niefarmakologiczna metoda zmniejszająca napięcie psychiczne, energetyzująca oraz poprawiająca nastrój.

Doświadczenie naszego gabinetu potwierdza opisywaną w literaturze przedmiotu skuteczność terapii metodą A. Tomatisa w postaci pozytywnego wpływu zarówno na stany emocjonalne jak i na przebieg ciąży i porodu.

W razie jakichkolwiek pytań – zapraszamy do kontaktu! https://alfasynapsis.pl/#kontakt